İstanbul yangınlarını 5 döneme ayırabiliriz.
1- Yangın tulumbacılarının bulunmadığı dönemdeki yangınlar. 1714'e kadar
Bu dönemde İstanbul çok büyük yangınlara sahne olmuştur.
Bu dönemin önemli yangınları;
1510 Bir mahallede başlayıp Balat'a oradan Bahçekapıya kadar uzanmış, 800 dükkan yanmıştır.
1639 Balatkapı dışındaki mumhaneden başlayıp poyrazın etkisiyle sur dışındaki evlere, kısa sürede Suriçi’ne de şıçrayan alevler sabaha kadar Balat semtini kül etti. Ateş Çukurbostan'a kadar devam etti, Fener kapısı ile Çukurbostan arası kül oldu.
1653 Oduncu Kapısı Yangını
1660 Ayazma Kapısı Yangını
1678 Fener Yangını
1692 Ferrah Kethuda Camii yakınında bir hallaç dükkanında başladı, Kesmekaya'ya kadar 1500 ev ve iş yeri yandı.
Bu ikinci dönem yeniçeri ocağının kaldırılış tarihi 1826 yılına kadar devam etmiştir. Bu dönemde tarihçiler 44 büyük yangın olduğunu, bu yangınlarda 7000 bina, han, hamam, medrese yandığı kayıt etmişlerdir. Fakat bu dönemde yangınla mücadele dönemi de başlamış oldu. Bazı yangınların anında söndürüldüğü de olmuştur.
Bu dönemin önemli yangınları;
1721 Bir sinagogun karşısındaki terzi dükkanında çıktı, yanındaki yapıların ahşap olması sebebiyle yangın hızla yayıldı. Dönemin sadrazamı Damad İbrahim Paşa bölgeye gelerek yangını takip etmiş, hatta III. Ahmed kayıkla yangını izlemişti. Fakat bütün çabalara rağmen yangında 77 ev, 120 dükkan ve Çavuş Mescidi yandı.
1729 Yangın Balatkapı dışındaki bir manavda çıktı, kısa sürede poyrazın etkisiyle çok geniş boyutlara ulaşarak bir afet halini aldı. İstanbul'un yaklaşık sekizde biri kül oldu. Fener Kapısı’ndan Ayvansaray’a kadar uzanarak Tekfur Sarayı’nın çevresini kül etti.
1741 Ayasofya yangını 200 dükkan yandı.
1746 Fener yangını 800 ev yandı.
1746 Balatkapı’da çıktı ve birçok yahudhane ve işyeri yandı.
1746 Samatya yangını 200 ev yandı.
1750 Üsküdar yangını 100'den fazla ev yandı.
1750 Büyük Kapalı Çarşı yangını, maddi zarar çok fazla.
1752 Langa -Aksaray yangını 500 dükkan-1500 ev yandı.
1756 Cibali yangını 70 Hamam, 580 değirmen ve fırın, 10 Han, 200 Cami ve Mescid, 1000 dükkan, 800 mesken yanmıştır.
1782 Haliç kıyısında, Sultan Selim Camii ile Karagümrük ve Hazine-i Şerif arasında kalan 7000 bina tamamen yandı.
1812 Dörtyol civarında bir evde çıktı ve kısa sürede birçok yeri sardı. Yangın beş kol halinde sirayet etti, bir kol Tekfur Sarayı, ikinci kol Balat Hamamı ve civarı, üçüncü kol Ayvansaray, dördüncü kol Eyüp yönüne ilerleyip en son Zalpaşa İskelesi’nde söndürülebildi.
3- Belediye Daireleri ve Semt Tulumbacılığı dönemi yangınları. 1826-1874
1826 Yılında Yeniçeri teşkilatı kanlı bir şekilde ortadan kaldırılınca yeniçeri tulumba ocağıda kaldırılmış oldu.
Bu dönemin önemli yangınları;
1826 Hocapaşa Yangını
1828 Abacı Çeşme yakınlarında çıktı. Hıristiyan ve Yahudilere ait bir çok ev ve işyeri yandı
1833 Cibali Yangını
1865 Hocapaşa yangını 27 mahalle tamamen yandı.
1866 Yangın Suriçi’nde çıktı, 500 kadar bina yandı.
1867 Yangın sur dışında çıktı, 118 bina yandı
1870 Beyoğlu yangınında Bugünkü Beyoğlu, Galata ve Karaköy tamamen yandı.
4- Askeri İtfaiye Dönemi Yangınları. 1874-1923
Bu dönemin önemli yangınları;
1874 Samatya yangınında 687 bina yandı.
1874 Üsküdar yangınında 365 bina yandı.
1877 yangın Mahkemealtı’nda çıktı, 121 bina yandı.
1890 Pendik Yangınında 1200 bina yandı.
1890 Yangın sur dışında çıktı, 1 cami, 35 dükkan ve 70 ev tamamen kül oldu.
1892 Yangın Karabaş Mahallesi’nde çıktı, 25 ev kül oldu.
1896 Yangın Karabaş Mahallesi’nin Dibek civarında çıktı, 45 bina kül oldu.
1903 Kartal yangınında 1121 bina yandı.
1908 Çırçır yangınında 1500 bina yandı.
1911 Aksaray yangınında 5500 bina yandı.
1918 Cibali Fatih yangınında 7500 bina yanmıştır.
5- 1923’ten Günümüze
Bu dönemin önemli yangınları;
1923 Abraham Paşa Yalısı Yangını
1924 Memduh Paşa Köşkü Yangını
1925 Heybeliada Yangını
1926 Kartal Maltepe Yangını
1933 Adliye Binası Yangını
1943 Kapalıçarşı Yangını
1949 Nuri Paşa Yangını
1974 Kasımpaşa Pişmaniye yangınında 9 sokak tamamen yandı.
1982 Çarşılı Han yangınında 310 konfeksiyon yandı
1983 Laleli Washington Oteli yangınında 36 can kaybı, 59 yaralı
1991 Şehzadebaşı yolcu otobüsü yangınında 33 can kaybı
1996 Tozbey Oteli yangınında 13 can kaybı
1997 Tuzla Gemi yangınında 2 can kaybı, 18 yaralı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder